Persephone en Hades
Op een warme zomerdag was Persephone bloemen aan het plukken, toen ze wat rond keek zag ze één bloem die haar aandacht trok. Ze wou deze bloem plukken voor haar moeder Demeter. Maar toen ze deze bloem plukte ontstond een gat in de grond en verscheen Hades, de god van de onderwereld, met een paar zwarte paarden en hij nam haar mee.
Demeter kwam er ’s avonds pas achter dat haar dochter er niet was. Demeter zwierf wanhopig en tevergeefs de aarde rond om haar dochter te vinden, uiteindelijk ging ze naar Helios, dit was de zonnegod die altijd alles kon zien wat er op de aarde gebeurde. Zij smeekte hem om te vertellen waar haar dochter was. Hij vertelde dat Persephone in de onderwereld bij Hades was, ook zei hij dat Hades haar tot vrouw had genomen. Demeter was na dit gesprek volkomen machteloos en doordat ze zo treurig was zorgde ze voor een koude winter en weinig vruchtbaarheid op aarde, dit leverde voor de mensen op aarde een enorme hongersnood op. Zeus kon de slechte omstandigheden op aarde niet langer aanzien en hij ging naar Demeter om te proberen haar verantwoordelijkheden als godin duidelijk te maken. Alleen was Demeter voor geen rede vatbaar en dus zat er voor Zeus niks anders op dan om met zijn broer Hades een gesprek te voeren.
In dit gesprek wilde Zeus dat Hades Persephone aan haar moeder terug gaf. Hades ging akkoord, maar Persephone had juist die dag 6 granaatappelpitten gegeten. Voor elke pit die ze gegeten had, moest Persephone een maand naar Hades toe. Tijdens de overige 6 maanden mocht ze naar haar moeder terugkeren.
En zo gebeurde het dat zij elk jaar in de lente en een deel van de zomer, het seizoen wanneer de planten en bomen groeien en bloeien, bij haar moeder was en daarna weer terugging naar de onderwereld.
.....................................................................................................
Ik heb altijd al een zwak gehad voor Griekse mythes. Deze vertellingen lijken op fantastische sprookjesverhalen. Deze mythe van Persephone en Hades wil het verschijnsel van de seizoenen verklaren, en doet dit op een, naar Griekse gewoonte, zeer vindingrijke manier. Zoals in bijna elke Griekse mythe moet er een noodlottig offer gebracht worden, in dit geval moet Persephone de helft van het jaar bij de god van de onderwereld doorbrengen.
Tijdens eerdere stages voor het vak geschiedenis heb ik opgemerkt dat leerlingen uit de eerste graad ook enorm gefascineerd kunnen zijn door dergelijke mythes. De mythe van Persephone en Hades heb ik gebruikt tijdens één van de observatielessen dit academiejaar waarbij we in de klas een klein groepje moesten begeleiden bij het analyseren van een mythe. Wat mij hierbij vooral opviel wat het feit dat, desalniettemin de leerlingen in het 4de jaar zaten, ze het toch moeilijk vonden om in dit vlot leesbaar verhaal de verklaring van de seizoenen te achterhalen. Ook kunnen deze leerlingen uit het hoofd slechts één Griekse god noemen: Zeus. Met een beetje geluk ook Hades.
Op dit verhaal van Persephone en Hades baseerde Igor Stravinsky een melodrama, gecomponeerd voor tenor, verteller, gemengd koor, kinderkoor en orkest. De actie, op een tekst van André Gide, is verdeeld over drie scènes. Perséphone ging op 30 april 1934 in het Palais Garnier te Parijs in première, in een uitvoering van de Ballets Ida Rubinstein onder de muzikale leiding van de componist.
Ook in de kunst (zowel antieke als hedendaagse) zijn er veel werken terug te vinden die gebaseerd zijn op deze mythe (zie hieronder).
